top of page
Ara
Yazarın fotoğrafıYunus YALIN
1 Eyl 20218 dakikada okunur

Fatih Projesi Üzerine Değerlendirme

Güncelleme tarihi: 13 Ara 2023


Yazar: Advancity | Eğitim Teknoloğu – Yunus YALIN


İÇİNDEKİLER



ÖZET

Öğretmenlerin meslekleri ile ilgili gelişmeleri takip etme durumlarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırma, öğretmenlerin projeye hazır bulunuşluklarını, projeden beklentilerini ve projenin durumunu kapsamaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla anket formu hazırlanmıştır. Ankette öğretmenlerden “Fatih Projesi” hakkında sahip oldukları bilgiler, görüşleri, beklentileri, ortaya çıkabilecek olumsuzluklar ve öneriler alınmıştır.


GİRİŞ

Günümüzde hızla gelişen ve değişen teknolojilerin, eğitime de yansımaları olmaktadır. Yeni tanımlar ve yeni kavramlar sisteme katılırken üretilen bilgi miktarında hızlı bir artış olmaktadır. Bu gelişmelerin ışığında eğitim istemleri de kendilerini yenilemektedir. Eğitimde yeni yaklaşımlar sayesinde okulun işlevi de değişmiştir. Bu süreçte etkin öğrenme, yapılandırmacı yaklaşım, öğrenmeyi öğrenme, yaşam boyu öğrenme gibi kavramların etkisi olmuştur. Bireylerin yetiştirilmesi için önemli bir kaynak olarak kabul edilen okullar, bu gelişmelerin etkisiyle artık tek kaynak olarak görülmemekte; öğrenmenin hayat boyu devam etmesi amacıyla okulların toplumla bütünleşmesi gereken kurumlar olması beklenmektedir. Okulların toplumla bütünleşmesinde en etkili kişiler de öğretmenlerdir. Sürekli değişen dünyada öğretmenlerin de kendilerini değiştirmesi ve yenilemesi gerekmektedir (Karacaoğlu 2008). Günümüz gelişmelerine ayak uydurabilmek amacıyla eğitimin kalitesi de artmak zorundadır. Bu yapısıyla dinamik bir özelliği olan eğitim öğretim sürecinde öğretmenlerin rolü yüksektir. Öğretmenlerin gelişmeleri yakından takip etmeleri ve yeniliklere ayak uydurmaları gerekmektedir. Öğrencilerini de bu gelişmelere ayak uydurabilecek şekilde yetiştirmeleri gerekmektedir. Fatih projesi hakkında yapılmış çalışmalarda daha çok öğretmen yeterlilikleri incelenmiştir (Kayaduman, Sırakaya ve Seferoğlu 2011; Tekerek, Ercan, Udum ve Saman 2012). Bunun yanında özellikle sınıf öğretmenlerinin proje hakkında görüşlerinin alındığı çalışmalar da yapılmıştır (Çiftçi, Taşkaya, ve Alemdar 2013; Gürol, Donmuş ve Arslan 2012). Bu araştırmada ise; öğretmenlerin kendi meslekleri ile ilgili gelişmeleri takip edip etmedikleri sorusu sorulmuş olup bu soruya bağlı olarak Fatih Projesi örneğinde aşağıdaki sorular araştırmanın alt problemlerini oluşturmuştur:

  • Uygulamaya geçecek olan Fatih Projesi hakkında öğretmenler neler biliyorlar?

  • Öğretmenlerin Fatih Projesinden beklentileri nelerdir?

  • Öğretmenler Fatih Projesinde ne gibi eksiklikler olduğunu düşünüyorlar?

  • Öğretmenlere göre Fatih projesinin uygulanmasında kendi okullarında ve Türkiye genelinde ne gibi sorunlar olması beklenmektedir?



YÖNTEM

Araştırma; tarama modeline göre düzenlenmiştir. Araştırma öğretmenlerin görüşlerine dayalı olması nedeniyle betimsel bir özellik taşımaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemlerinden anket yöntemi kullanılmıştır.



ÖRNEKLEM

Araştırmanın örneklem grubunu öğretmenler oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla yaklaşık 20 öğretmene ulaşılmış, bu öğretmenlerden 11 tanesinden anketler geri gelmiştir.



VERİ TOPLAMA ARACI

Araştırmada öğretmenlere Millî Eğitim Bakanlığının uygulamaya koyduğu Fatih Projesi ile ilgili soruların bulunduğu Anket kullanılmıştır. Anket; ‘Öğretmen ve Öğrenci Bakış Açısıyla Tablet PC ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: FATİH Projesi Değerlendirmesi’, ‘Öğretmenlerin Mesleki Gelişmeleri Takip Etme Durumları: Fatih Projesi Örneği’, ‘FATİH Projesi Üzerine Bir Değerlendirme’ ve ‘FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Ortaya Çıkan Sorunların İdareciler, Öğretmenler ve Öğrenciler Tarafından Değerlendirilmesi’ akademik makalelerinde verilen bilgilerden uygun görülen düşüncelerden anket soruları oluşturulmuştur. Ankette öğretmenlerin proje hakkında bilgi, görüşleri ve FATİH Projesi hakkında öğretmenlerin düşüncelerine yönelik açık uçlu sorulara yanıt alınmıştır.


Tablo 1. Çalışmaya Katılan Öğretmenlerin Öğrenim Durumları.

Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük çoğunluğunun lisans mezunu (Tablo 1) olduğu ve 4 ile 25 yıl aralığında görev yaptığı görülmektedir. (Tablo 2).


Tablo 2. Çalışmaya Katılan Öğretmenlerin Görevde Bulunma Dağılımları.

Araştırmaya katılmak isteyen öğretmenlerin çoğunluğu erkek öğretmelerden oluşmaktadır. (Tablo 3)


Tablo 3. Çalışmaya Katılan Öğretmenlerin Cinsiyetleri.

Araştırmaya katılan öğretmenlerin mezun oldukları bölümleri aşağıda verilmiştir. (Tablo 4)


Tablo 4. Çalışmaya Katılan Öğretmenlerin Branşları.


Fatih projesinin kullanışlılık bakımından öğretmenler projeye olumlu bakmakta ve hem öğretmenler hem de öğrencilerin proje kapsamında kullanıma sunulan proje materyallerinin rahatlıkla kullanılabildiğini söylemişlerdir. (Tablo 5)


Tablo 5. Öğretmenler ve öğrenciler proje materyallerini zorlanmadan kullanabiliyorlar.

Tablo 5’te de görüldüğü gibi öğretmenlerin çoğunluğu proje materyallerinin rahatlıkla kullanıldığını düşünmekteler. Proje kapsamında sunulan teknolojik aletlerin öğretmenlere kullanım sırasında dersi engelleyecek şekilde sorunlar çıkartabilmesi ölçülmüş ve öğretmenler teknolojik aletlerin bozulduğunu düşünmekteler. (Tablo 6)


Tablo 6. FATİH Projesinin sağladığı teknolojik aletler sürekli bozuluyor.

Tablo 6’da da görüldüğü gibi öğretmenlerin FATİH Projesi kapsamında kullanılan teknolojik aletlerin sıklıkla bozulduğunu göstermiştir. Bunun ile beraber öğretmenler FATİH Projesi ile gelen yeniliklerin derse olan ilgiyi arttırdığını belirtmişlerdir. (Tablo 7)


Tablo 7. FATİH projesi derse ilgiyi arttırıyor.

Tablo 7’de de görüldüğü gibi öğretmenler FATİH Projesinin derse olan ilgiyi arttırdığını düşünmektedir.


Tablo 8. FATİH Projesinin akıllı tahtalarını kullanışlı buluyorum.

Akıllı tahtaların öğretmenler açısından kullanımının kolay olup olmadığı sorgulanmış ve öğretmenler akıllı tahtaları rahatlıkla kullanabildikleri görülmektedir. (Tablo 8)


Tablo 9. FATİH Projesinin elektronik içeriklerini yeterli buluyorum.

Neredeyse bütün öğretmenler FATİH Projesinin elektronik içeriklerinin yeterli olduğunu düşünüyor. Fakat bu konuda öğretmelerin düşündükleri ile benim sormak istediğim soru farklı olması lazım ki açık uçlu sorularda Eğitim Bilişim Ağı platformu ile ilgili sorularda bilgi verilmediği görülmekte makalenin devamında açık uçlu sorulara değinilecektir. (Tablo 9)


Tablo 10. FATİH Projesi derslerin yavaş işlenmesine yol açıyor.

FATİH Projesinin dersleri olumlu etkilediğini ölçmeyi amaçlayan bu maddede öğretmenler FATİH Projesinin dersleri olumlu yönde etkilediğini herhangi bir yavaşlama söz konusu olmadığını düşünmekteler. (Tablo 10)


Tablo 11. Ders içerisinde tablet bilgisayar ile etkileşim öğrencilerin derse olan ilgilerini azaltıyor.

FATİH Projesinde dağıtılacak olan tabletlerin öğrenciler üzerinde olumsuz bir etki yapıp yapmadığının ölçülmesi gereken bu maddede öğretmenler, tabletlerin öğrencilerin derse olan ilgilerini azaltmadığını söylüyorlar fakat öğrencilere henüz tablet dağıtılmamıştır. (Tablo 10)


Tablo 12. E-İçerikleri görsel ve işitsel açıdan yetersiz buluyorum.

EBA platformunda sunulan içeriklerin öğretmenler açısından olumlu ve yeterli olduğu görülmektedir. (Tablo 12) Fakat bu konu yine açık uçlu sorularda verilen cevaplar ile çelişmektedir.


Tablo 13. Akıllı tahtaların dokunmatik özelliği bana zorluk çıkarıyor.

Akıllı tahtaların hassasiyetleri açısından normal bir televizyona entegre edilen bir aparat yardımıyla sağlandığı için kimi zaman sistemsel sorunlar, kimi zaman bağlantı problemleri ve kimi zaman takılmalar yüzünden sorunlar çıkarttığını fark ettiğim için bu maddeyi ekledim. Maddeye gelen cevaplar da öğretmenlerinde bu durumdan sıkıntı çektikleri görülmektedir. (Tablo 13)


Tablo 14. FATİH Projesi işbirlikçi öğrenmeyi destekliyor.

Bu madde FATİH Projesinin grup çalışmasına ne kadar elverişli olup olmadığı öğretmenlerin gözünde nasıl göründüğü öğrenilmek için sorulmuş ve verilen cevapları göz önünde bulunduracak olursak öğretmenler bu konuda kararsız durumdalar. (Tablo 14)


Tablo 15. FATİH Projesinin okul alt yapısını yeterli buluyorum.

Kendimin de gözlemlediğim bir durum olarak henüz okulda FATİH Projesine uyumlu bir alt yapı bulunmamakta öğretmenlerde benimle hem fikirde alt yapının olmaması FATİH Projesinin verimini olumsuz yönde etkileyen bir faktördür. (Tablo 15)


Tablo 16. FATİH Projesinde dağıtılan tablet özelliklerini yeterli buluyorum.

Bu maddede öğretmenlere tahsis edilen tablet bilgisayarlardan ne kadar memnun oldukları öğrenilmek istenmiş ve öğretmenlerin genel olarak memnun olduğu görülmüştür. (Tablo 16)


Tablo 17. FATİH Projesini ilk olarak nereden duydunuz?

Öğretmenler genel olarak FATİH Projesini okulda ki sohbetlerinden öğrenmişler ve büyük bir çoğunluğu da medya araçlarını kullanarak öğrenmiş olduğu görülmektedir. (Tablo 17)


FATİH Projesi Hakkında Düşünceler

Ankete verilen yanıtlar göz önünde bulundurulduğumuzda öğretmenler FATİH Projesini faydalı bulduklarını belirtiyor ve görsel ve işitsel materyaller bilgisayar ve diğer teknolojileri ile desteklendiğinde daha yararlı olacağına inanılıyor. Kurulum olarak sürecin zayıf kalmış olsa da eğitim-öğretimin kalitesini arttıracağı düşünülmektedir. Etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarların öğretmene ve öğrenciye öğrenmeyi destekler durumda olduğu düşünülüyor. Akıllı tahta, Tablet ve EBA projeleri öğrencilerin öğrenimini destekliyor. Uygulama ve içeriklerin daha çok arttırılması temenni ediliyor.


FATİH Projesini Faydaları Hakkında Düşünceler

Öğrencilerin uygulamalar ve çoklu zekâya yönelik eğitim anlayışı eğitim ve öğretimi canlandıracaktır. Öğrencilerin derslere karşı olan ilgilerini arttıracağı ve bilgiye ulaşımın daha kolaylaşacaktır. Zenginleşen ders içerikleri öğrencilerin anlamadığı konuları daha kolay anlayacağı düşünülmektedir. Yapılandırmacı yaklaşım ile öğrencilerin kendi kendilerine öğrenmelerini destekleyecek uygulamalar oluşturulabilir ve öğrencilere daha yarlı proje ödevleri verilebilecektir. Öğrenciler bir öğretmenin dersi anlatarak öğretiminde öğrenecekleri örnek vermek gerekirse fen deneylerini görsel ve işitsel materyaller ile sanal ortamda gerçekleştirebileceklerdir.



FATİH Projesinden Beklentiler

Kullanılacak materyal ve yazılımların daha kullanışlı olmalıdır. Uygulamalarda anlatılan derslerin olduğundan daha açık olması gerekiyor. Zengin ders içerikleri öğrencilerin ve öğretmenlerin fikirlerini beyan edebileceği açık bir forum ile desteklenmelidir. Öğrencilerin ders motivasyonunu desteklemek amacıyla oyunlaştırılmış eğitim materyalleri geliştirilmesi gerekir. Ölçme değerlendirme bölümünde öğrencilerin özel yeteneklerinin keşfedilmesini sağlayan bir yapı oluşturulmalıdır.



FATİH Projesinin Eksiklikleri

Kullanım olanakları, alt yapı ve içeriğin eksik olduğu rahatlıkla gözlemlenebiliyor. Tahsis edilen malzeme, tablet ve akıllı ekranların dokunmatiklerinin kalitesinin arttırılması gerekiyor. Eğitim Bilişim Ağı platformundaki uygulamaların güncel tutulması gerekmektedir.



FATİH Projesinin Geliştirilmesi İçin Öğretmen Önerileri

  • Her konuyla ilgili materyal bulunmalı ve öğrenciye yönelik görseller içermelidir.

  • Öğretmenlerin FATİH Projesine olan ilgileri arttırılmalıdır.

  • FATİH Projesi rutin olarak kontrol edilmelidir.

  • Eksik modül ve ders notlarının tamamlanması gerekiyor.

  • Yapılmayan alt yapı ve dağıtılmayan tabletlerin bir an önce dağıtılması gerekiyor.

  • Öğrencilere tatil zamanlarında çevrimiçi projeler yaptırılabilir.



FATİH Projesinin Potansiyel Sorunları

  • FATİH Projesi kapsamında üretilen yazılım ve teknolojik aletlerin eğitimlerinin verilmesi

  • Alt yapı sorunları

  • Cihazların korunması konusu büyük bir sorun

  • Evlerinde interneti olmayan öğrenciler sorunlar yaşayabilirler



Okulda Yaşanabilecek Olası Sorunlar

  • Teknolojik alt yapı sorunu

  • Akıllı tahta ve tabletlerin aksaklıkları

  • Elektrik tesisatı ile ilgili sorunlar

  • Akıllı tahta ve tabletlerin korunması

  • İnternet ile ilgili yaşanacak sorunlar



FATİH Projesinin Verimliliği

FATİH Projesi gelecekte daha da gelişip daha düzenli hale gelebilir. Proje kapsamında her öğretmenin projedeki teknolojik aletleri ve kendi konularını kapsayan eğitsel yazılım ve eğitsel oyunlar hakkında eğitim verilerek öğretmenlerin proje verimliliği sağlanmalıdır. Öğretmenlerin eğitilmesinin yanında proje kapsamında öğrencilere de projenin gereklilikleri ve amaçları güzel bir seminer ile anlatılmalı böylelikle öğrenci ve öğretmen verimliliği sağlanmış olur.



Eğitim Bilişim Ağı Hakkında Öğretmen Düşünceleri

Öğretmenlerin genelinin EBA hakkında fazla bilgisi olmadığı saptanmıştır. EBA hakkında öğretmenler bilinçlendirilmeli ve onlara uygun uygulamalar ve eğitimler verilmelidir. Eğitim Bilişim Ağı Platformunda Kullanılan ve Yazılımlar Öğretmenler EBA platformunda hiçbir uygulama ile ilgili bir çalışmada bulunmamışlardır. Bunun genel olarak bakacak olursak okuldaki alt yapının henüz yapılmaması, öğrencilere ve öğretmenlere tablet dağıtılmaması ve öğretmenlere EBA ile ilgili eğitimler verilmesi gerekmektedir.



Sonuç ve Öneriler

Eğitimde meydana gelen hızlı değişimler öğretmenlerin de kendilerini hızlı bir şekilde geliştirmelerini zorunlu kılmıştır. Bu gelişmelere göre kendilerini yenilemeyen öğretmenlerin yetiştireceği öğrencilerin de gelişmelere uyum sağlamakta zorluk çekmesi beklenmektedir. Bu araştırma sonuçlarına göre; öğretmenler yakın zamanda uygulamaya geçecek olan bir projenin içeriğini önceden merak edip araştırmamaktadırlar. Mevcut duruma göre kendilerinden kaynaklanabilecek aksaklıklar için önceden tedbir alıp kendilerini geliştirme eğiliminde değildirler. Öğretmenlerin aslında projenin içeriği hakkında çok fazla bilgileri olmamalarına rağmen teknolojik bir hareket olduğunu düşünüp beklentilerini de bu yönde belirtmektedirler. Verilen cevaplardan dikkat çeken bir diğer nokta ise kendi okul şartlarının projeye uygun olmadığını savunan öğretmenler genellikle bunun alt yapı ile ilgisi olduğundan bahsederken eğitimde kullanılacak yöntem ve tekniklerin içeriğine sahip olmadıklarından bahsetmemişlerdir. Bu projenin sadece teknolojik bir gelişme olduğunun düşünülmesi eğitim öğretim basamaklarında bir farklılık olmayacağı düşüncesi projenin başarısı için tehlikelidir. Elde edilen bulgular ışığında öğretmenlerin önemli değişimler içeren projeyi uygulama aşamasında çeşitli desteklere ihtiyacı olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin ve öğretmen adayların bilişim teknolojilerinin eğitime entegrasyonu konusunda eğitim almaları önerilmektedir (Çiftçi, Taşkaya ve Alemdar 2013; Gürol, Donmuş ve Arslan 2012; Kayaduman, Sırakaya ve Seferoğlu 2011). Benzer şekilde okulların ve sınıfların alt yapılarının çevre şartlarına göre gözden geçirilmeleri ve projeye uygun şekilde iyileştirilmesi gerekmektedir (Tekerek, Ercan, Udum ve Saman 2012; Genç 2012).

  • Öğretmenlerin FATİH Projesini derinlemesine öğrenmesi amacıyla kapsamlı seminer ve uygulama tanıtımları için öğretmenlere eğitimler verilmelidir.

  • Alt yapı düzeltilmelidir.

  • İçerikler zenginleştirilmesi gerekir.

  • Uygulamalar Arttırılması gerekir.

  • Uygulamalar açık platformda değerlendirilmeye açık olmalıdır.

  • Eğitim konularının oyunlaştırılarak öğrenciye ders işleniyor hissi yerine oyun oynuyormuş hissi verilmelidir.

  • Ölçme değerlendirme çalışmalarında öğrencilerin özel yeteneklerinin keşfedilmesi sağlanmalıdır.

  • Akıllı tahta dokunmatiklerinin daha hassasiyetli ürünler ile değiştirilmelidir.



KAYNAKÇA

  • Genç, M. & Genç, T. (2013). Öğretmenlerin Mesleki Gelişmeleri Takip Etme Durumları: Fatih Projesi Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 14 (2). 61-78

  • Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H.B. & Ayas, C. (2012). Öğretmen ve Öğrenci Bakış Açısıyla Tablet PC ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: FATİH Projesi Değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 1800 – 1822

  • Ekici, S., & Yılmaz, B. (2013). FATİH Projesi Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği 27, 2 (2013), 317-339

  • Ayvacı, H.Ş., Bakırcı, H. & Başak, M.H. (2014). FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Ortaya Çıkan Sorunların İdareciler, Öğretmenler ve Öğrenciler Tarafından Değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(1). 120 - 146

30 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments

bottom of page